ควรเปลี่ยนสายกีตาร์เมื่อไหร่

มือกีตาร์บางคนเปลี่ยนสายเป็นประจำ เพื่อให้แน่ใจว่าสายของเขาจะไม่ขาดเวลาเล่น ในขณะที่บางคนไม่ได้ใส่ใจเรื่องสายมากนัก ใช้จนเกินอายุการใช้งาน ซึ่งไม่มีกฎเกณฑ์ตายตัวหรอกว่าจะต้องเปลี่ยนเมื่อไหร่
แต่เราก็ควรสังเกตอาการของสายกีตาร์ไว้บ้าง มาดูกันว่าเราควรเปลี่ยนสายกีตาร์ของเราเมื่อไหร่ดี
สายกีตาร์เป็นวัสดุโลหะ เราเรียกรวมๆว่าสายเหล็ก ซึ่งแต่ละยี่ห้อ แต่ละรุ่นสาย มีส่วนผสมของโลหะต่างๆที่แตกต่างกัน โดยส่วนผสมที่แตกต่างกัน ส่งผลต่อ
- เสียง
- ความยืดหยุ่น
- อายุการใช้งาน
อายุการใช้งานของสายขึ้นอยู่กับ
สายรุ่นเดียวกัน
- ถึ่ในการเล่น เล่นบ่อยแค่ไหน
- เล่นนานแค่ไหน
- ความหนัก ความรุนแรงในการเล่น
- ความเค็มของนิ้วมือของคุณเอง บางคนเล่นยังไงก็ไม่มีสนิม บางคนเล่นแป๊บเดียวสนิมขึ้น กรณีนี้ต้องหมั่นเช็ดสาย
ในส่วนที่กล่าวมานี้คือ ปัจจัยภายนอก ที่ทำให้อายุการใช้งานของสายแตกต่างกัน
สายคนละรุ่น คนละแบบ
ส่วนผสมของสาย ส่งผลต่อสายทำให้มีอายุที่แตกต่างกัน แม้เป็นสายประเภทเดียวกัน ส่วนผสมเล็กๆน้อยส่งผลต่อ ค่าคงตัววัสดุ (Stress & Strain) ภายในสาย
โดยที่ธรรมชาติของสายกีตาร์ สามารถยืดได้ และกลับไปอยู่ตำแหน่งเดิม (เหมือนเวลาเราดันสาย) แต่การยืดนี้จะไม่คงทนตลอดไป สายจะมีการคลายตัวอยู่เรื่อยๆ เมื่อสายมีการคลายตัวจะสูญเสียการสั่น ซึ่งทำให้เสียงไม่เหมือนเดิม แย่กว่าเดิม หรืออาจจะเรียกว่าสายตายก็ได้
ในส่วนนี้คือการกล่าวถึง ปัจจัยภายใน ที่เกิดจากตัวสายเอง
ดังนั้นถ้าอยากได้อายุของสายที่ยาวนานขึ้น ให้เปลี่ยนรุ่นของสาย ลองไปเรื่อยๆ
สายเคลือบอายุการใช้งานนานจริงมั้ย
สายเคลือบถูกเคลือบชั้นนอกไว้เพื่อให้ทนมือ ทนความรุนแรง ทนการสึกกร่อนของเหงื่อ หรือความเค็มของนิ้วคุณ ในกรณีนี้ทำให้สายมีอายุการใช้งานที่ยาวขึ้น ในส่วนนี้คือปัจจัยภายนอก
แต่สายเคลือบไม่ได้บอกถึงส่วนผสมภายในของสาย มีสายเคลือบบางยี่ห้อที่ใช้ไปสักระยะ สายภายนอกยังใส ดูใหม่ แต่เสียงที่ได้ รวมถึงการสั่นของสาย ไม่ดีแล้ว นั่นหมายความว่า ส่วนผสมภายในสาย ไม่คงทนพอ สายยืดง่าย หรือว่าตายไปแล้วโดยที่สภาพยังดูใหม่
แต่โดยทั่วไป สายเคลือบใช้ได้นานกว่าสายปกติอยู่แล้ว
เปลี่ยนสายกีตาร์เมื่อไหร่
- เปลี่ยนสายเมื่อ "โทนเสียงเปลี่ยนไป หรือฟังดูหมองลง"
- เปลี่ยนสายเมื่อ "สายขาด"
- เปลี่ยนสายเมื่อ "คุณมีเงินพอ"
- เปลี่ยนสายเมื่อ "คุณรู้สึกว่าตั้งสายบ่อย สายไม่ค่อยตรง"
- เปลี่ยนเมื่อมีโชว์ ซึ่งควรเปลี่ยนก่อน 1-2 วัน ไม่ควรเปลี่ยนแล้วขึ้นโชว์เลย เพราะสายยังยืดอยู่ สายยังไม่อยู่ตัว
ข้อแนะนำเพิ่มเติม
คุณควรเปลี่ยนสายกีตาร์ทุกๆ 100 ชั่วโมงของการเล่น หรือทุกๆ 3 เดือน
แต่ถ้าคุณเเล่นรุนแรง เล่นหนัก ควรเปลี่ยนสายกีตาร์บ่อยขึ้นราว 50–75 ชั่วโมงของการเล่น หรือทุกๆ 6–8 สัปดาห์
เปลี่ยนสายทั้งชุด หรือว่าเปลี่ยนแค่เส้นเดียว
ถ้าสายขาด ไม่ว่าจะขาดแค่เส้นเดียวก็ควรเปลี่ยนทั้งชุด เพื่อโทนเสียงจะกลมกลืนกันทุกสาย เพราะก่อนที่จะขาด สายของคุณได้เริ่มเสื่อมแล้ว
สายเก่า ส่งผลอย่างไร
- เสียงของสายกีตาร์ที่ด้อยลง
- น้ำหนักในการดีดของมือขวาจะเพี้ยน เพราะการแกว่ง และการยืดของสายเปลี่ยนไป ถ้าคุณเป็นสายปั่น ความเสถียรของสายมีผลต่อการปั่นของคุณ